1.3 Ηχωκαρδιογραφία – Εισαγωγή

Ηχωκαρδιογραφία -Εισαγωγή

Κωνσταντίνος Χ. Παπαδόπουλος, Επιμελητής Α΄ Καρδιολογίας, Νοσοκομείο Κοργιαλένειο-Μπενάκειο Ε.Ε.Σ.

H ηχωκαρδιογραφία αποτελεί την πιο συχνά χρησιμοποιούμενη απεικονιστική μέθοδο για την εκτίμηση της δομής και λειτουργίας της καρδιάς. Οι σημαντικές κλινικές πληροφορίες που παρέχει, η δυνατότητα εύκολης πρόσβασης και διενέργειάς της παρά την κλίνη του ασθενή και το χαμηλό κόστος την έχουν καθιερώσει ως βασική κλινική εξέταση σε όλους τους καρδιολογικούς ασθενείς και τη φυσική συνέχεια της λήψης ιστορικού και της κλινικής εξέτασης.
Η παραγωγή της ηχωκαρδιογραφικής εικόνας βασίζεται στη λειτουργία ειδικών συσκευών, των μορφομετατροπέων οι οποίοι πάλλονται και μετατρέπουν την ηλεκτρική ενέργεια σε ηχητική, όταν έρθουν σε μηχανική επαφή με το θωρακικό τοίχωμα του εξεταζόμενου. Τα υπερηχητικά κύματα υφίστανται μεταβολές κατά την πορεία τους μέσα στο σώμα, ανακλώνται από την καρδιά και τα μεγάλα αγγεία (όπως και τους άλλους ιστούς) και επανέρχονται για να ανιχνευθούν από τους μορφομετατροπείς, οι οποίοι μετατρέπουν αντίστροφα, την ηχητική ενέργεια σε ηλεκτρικό δυναμικό. Τα δεδομένα που λαμβάνονται, υφίστανται στη συνέχεια περαιτέρω επεξεργασία με κατάλληλα λογισμικά και μετατρέπονται σε ηχωκαρδιογραφική εινόνα.
Η ηχωκαρδιογραφική μελέτη διακρίνεται σε διαθωρακική που μπορεί ναι διενεργείται σε ηρεμία ή μετά από δοκιμασίες φόρτισης του μυοκαρδίου (κατά την άσκηση ή τη χορήγηση φαρμακευτικών ουσιών) και διοισοφάγεια, όπου επιτρέπεται η ανεμπόδιστη απεικόνιση, κυρίως των οπίσθιων καρδιακών δομών και της αορτής, καθώς αποφεύγονται το θωρακικό τοίχωμα και οι πνεύμονες κατά την πορεία της ηχωκαρδιογραφικής δέσμης.
Η διενέργεια της ηχωκαρδιογραφικής μελέτης επιτυγχάνεται με τη συνδυαστική χρήση των ακόλουθων τεχνικών (Εικόνα 1):
α. Μονοδιάστατη απεικόνιση (απεικόνιση των καρδιακών δομών σε μία διάσταση σε σχέση με το χρόνο), με βασικό πλεονέκτημα την πολύ υψηλή χρονική διακριτική ικανότητα.
β. Δύο διαστάσεων απεικόνιση, (απεικόνιση των καρδιακών δομών σε δύο διαστάσεις σε σχέση με το χρόνο), με πολύ καλύτερη διακριτική ικανότητα στο χώρο.
γ. Τριών διαστάσεων απεικόνιση, (απεικόνιση των καρδιακών δομών και στις τρεις τους διαστάσεις σε σχέση με το χρόνο), ώστε να αποδίδεται στερεοσκοπικά το πραγματικό σχήμα και η κίνηση στο χώρο των ανατομικών καρδιακών δομών.
δ. Απεικόνιση με μελέτη Doppler, για την εκτίμηση της ταχύτητας κίνησης της αιματικής ροής και του μυοκαρδιακού τοιχώματος, παρέχοντας έτσι σημαντικές λειτουργικές και αιμοδυναμικές πληροφορίες
ε. Απεικόνιση με τεχνική ‘Speckle Tracking’, για την πιο αξιόπιστη εκτίμηση της μυοκαρδιακής λειτουργίας
ζ. Απεικόνιση με παράγοντα αντίθεσης (Contrast), για την καλύτερη εκτίμηση των ορίων του ενδοκαρδίου και τη μελέτη της αιμάτωσης του μυοκαρδίου και άλλων ιστών.